Foto-reportage Wim vd Pol over onthulling straatnaam Barend Katanpad op begraafplaats Essenhof
Het was een historisch moment op de begraafplaats: De laatste rabbijn van de stad Dordrecht - Barend Katan - werd weer genoemd. Hij heeft nu een echte pad dat loopt naar zicht op de Joodse begraafplaats.
Zo worden herinneringen gevoed Fotograaf Wim vd Pol legde de plechtigheid - vaak verbindingen werden gemaakt - in beelden vast.
DORDRECHT - Binnen de Gemeentelijke begraafplaatsen bestond al een aantal jaren de wens om als eerste de hoofdpaden op beide begraafplaatsen een naam te geven.
De begraafplaats aan de Nassauweg is bijna 13 hectare groot en bezoekers hebben, ook met een plattegrond in de hand, weleens moeite met het vinden van het grafveld waar zij moeten zijn. Wanneer de hoofdstructuur van de paden voorzien is van straatnamen, straatnaamborden, helpt dit bij het vinden van de weg op de begraafplaats.
De naam van de begraafplaats is Essenhof. Kenmerkend voor Essenhof zijn de in het najaar de prachtig donkerroodkleurende Essen bij de Biesbosch Aula. In het verlengde van de naam Essenhof werd er aan gedacht om de paden namen van bomen te geven.
Burgerinitiatief
In dezelfde periode werd vanuit een burgerinitiatief door Hans Berrevoets de vraag gesteld of Essenhof ervoor open stond om paden te voorzien van namen. Wethouder Marc Merx noemde in zijn toespraak initiatiefnemer Hans Berrevoets.
In 2018 was er in Dordrecht uitgebreid aandacht besteed aan het project De Zonen van Dordt en in 2019 aan de Dochters van Dordt. Namen van mensen die iets betekend hebben in de geschiedenis van de stad zouden in vervolg op deze projecten blijvend onder de aandacht gebracht kunnen worden was zijn gedachte.
Geschiedenisboek
Tenslotte is een begraafplaats het geschiedenisboek van een stad of dorp. Uit historisch besef is er gezamenlijk gezocht naar namen van mensen welke in dit kader genoemd zouden kunnen worden. Een voorwaarde was dat een naam nog niet in Dordrecht voor een laan, straat, brug of pad gebruikt was.
De eerste gesprekken hierover dateren al vanuit 2019, 2020. Vijfenzeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog. Om die reden is de keuze voor de eerste staatnamen gevallen op namen van mensen die zich in de oorlogsjaren niet neerlegden bij de Duitse bezetting, namelijk Leendert Keesmaat en Lenie Dicke. De Joodse bevolking van Dordrecht is tijdens WO II gedecimeerd. De laatste Dordtse rabbijn is Barend Josua Katan geweest. Ook hij is slachtoffer van de naziterreur.
Joodse begraafplaats
Op het monumentale deel van de begraafplaats is een pad dat in de richting van de Joodse begraafplaats aan de Nieuweweg loopt. Dat pad was een uitgelezen kans om te gebruiken bij de eerste naamgeving van paden. Dit is het Barend Josua Katanpad geworden.
Tijdens de collegevergadering op 15 maart 2022 heeft het college van Dordrecht het besluit genomen om de volgende paden op begraafplaats Essenhof een officiële straatnaam te geven: Leendert Keesmaatpad, Lenie Dickepad en het Barend Josua Katanpad.
Lenie Dicke
Lenie Dicke was in de tweede wereldoorlog koerierster in Dordrecht en daarbuiten. Het woord koerierster was ook een dekmantel. Lenie werd in januari 1945 door het Dordtse verzet bevrijd uit de gevangenis aan de Doelstraat.
Zij behoorde tot het gereformeerde verzet rondom de Wilhelminakerk. Momenteel loopt overleg tussen de Essenhof, de familie Dicke en namens de dochters en zonen van Dordrecht, Jacqueline vd Berg over een gepast officieel moment voor de onthulling. Het pad loopt langs het graf van Lenny (Kouwen) Dicke en haar man Philip.
Het museum 40-45 bereidt een expositie voor over vrouwen in het verzet.
Leendert Keesmaat
Later volgt er op de Essenhof aandacht voor het Leendert Keesmaatpad.
Keesmaat heeft een eregraf in Dordrecht waarin hij na de tweede wereldoorlog is herbegraven. Hij werd op 13 maart 1941 op de Waalsdorpervlakte doodgeschoten met zeventien anderen.
Het gedicht de achttien doden - van Jan Campert - herinnert daaraan. De achttien waren 15 mannen van het Geuzenverzet en drie februari-stakers.
13 maart
Elk jaar wordt op 13 maart in Vlaardingen de Geuzengroep herdacht. Het volkslied, het gedicht van de achttien doden en psalm 43 zijn in het herdenkingsprogramma vaste onderdelen. Keesmaat zette psalm 43 als woorden van troost in, toen hij voor zijn laatste aardse reis uit zijn cel werd gehaald in 1941 in het Oranje-hotel.
Fotograaf: Wim van de Pol.
