Dordtse voorbeelden kunnen mede de zorg ‘ontregelen’
DORDRECHT - De zorgsector ‘barst’ van de data. Zorginstellingen houden zó veel gegevens bij, dat ze soms niet meer weten welke écht nodig zijn voor het leveren van goede en veilige zorg. Het actieplan [Ont]Regel de Zorg van het ministerie van Volksgezondheid beoogt het terugdringen van dit type bureaucratie. Arts, hoogleraar en oud-bestuurder Gerlach Cerfontaine is door de minister aangewezen als ‘speciaal gezant’ om hierover te adviseren. Hij bezocht op 12 december het Albert Schweitzer ziekenhuis.
“Tijd voor de patiënt, tijd voor onderling overleg, passie voor je vak: ze hebben allemaal te lijden onder de regeldruk”, aldus Cerfontaine. “Het systeem loopt vast, als we het registreren niet terugdringen. Niet een beetje, maar substantieel. Nu moet je soms 250 gegevens bijhouden terwijl je er maar tien gebruikt. Soms weten we niet eens waarom we bepaalde gegevens bijhouden of van wie dat eigenlijk moet. Zorgprofessionals moeten vertrouwen en regie terugkrijgen, in plaats van over elk detail verantwoording te moeten afleggen.” Cerfontaine zoekt naar initiatieven die dit effect hebben en die op te schalen zijn naar het hele land. Zo kwam hij ook in Dordrecht terecht.
Bestuursvoorzitter Peter van der Meer van het Albert Schweitzer ziekenhuis deelt de bezorgdheid. “Er is een relatie aangetoond tussen burnout bij zorgverleners en het werken met digitale dossiers die continu om honderden muisclicks vragen. Het heeft mijn bijzondere aandacht dat onze toch al schaarse professionals daartegen beter beschermd worden.” Cardioloog en voorzitter van de Medische Staf van het Albert Schweitzer ziekenhuis Micon Bijl ervaart het zelf: “Ik heb veel prachtige digitale gegevens van mijn patiënten in het systeem, maar ik ben een kwart van elk consult kwijt aan controle of die data nog overeenkomen met de werkelijkheid. En waar ik vroeger in een paar seconden tegen de doktersassistente zei wat de vervolgacties waren, zit ik nu meer dan een uur per dag te orderen in het systeem.”
Cerfontaine zoekt naar manieren om slimmer te werken met digitale systemen, maar zonder dat daardoor nieuwe regels en afvinklijstjes ontstaan. “De oplossing is meerledig”, zegt hij. “Probeer wat je op één plek hebt ingevuld, op zo veel mogelijk plekken zinvol te gebruiken. Maak onderscheid tussen data die wel en niet echt bijdragen aan kwaliteit. Vereenvoudig de systemen.” In het Albert Schweitzer ziekenhuis gaven diverse zorgverleners en medewerkers hem een presentatie van manieren waarop dit al uitstekend lukt. Eén daarvan is de BeterMeter, die in Dordrecht ontwikkeld is en inmiddels ook aandacht van andere ziekenhuizen oogst.
Zorgpersoneel kan met de BeterMeter live in een ‘dashboard’, per specialisme en afdeling, bekijken hoe het staat met uiteenlopende essentiële patiëntscores zoals pijn, verwardheid en ondervoeding. De gegevens komen integraal uit het elektronisch patiëntendossier, dus er hoeft niets extra’s voor geregistreerd te worden. Zodra hierin iets verslechtert of opvalt, kunnen zorgverleners met elkaar in gesprek over wat er aan de hand is. Naast deze mogelijkheid tot direct bijsturen, verhoogt dit sterk het algemene kwaliteits- en veiligheidsbewustzijn én de voldoening en motivatie. Het registreren is niet langer een ‘verplichte last’, maar maakt het werk daadwerkelijk makkelijker en de uitkomst beter.
Cerfontaine was tevens geboeid door het verhaal van reumatoloog Ilja Tchetverikov, die zijn patiënten kort voor hun controleafspraak volautomatisch een digitale vragenlijst toestuurt. Zij kunnen hierop aangeven hoe het momenteel met hen gaat. Tijdens het spreekuur ziet de reumatoloog in zijn dossier in één oogopslag wat de behandeling oplevert voor de patiënt. Het kan uiteindelijk zelfs leiden tot het annuleren van de afspraak, wanneer die niet strikt noodzakelijk is. Deze innovatie functioneert zonder extra handelingen of registraties en is in principe door elk ziekenhuis te kopiëren.
Ook op de afdeling Geriatrie en de Intensive Care lopen in Dordrecht projecten waarbij de patiëntenzorg beter wordt door efficiënter gebruik van de toch al aanwezige data. Cerfontaine nam, na een rondleiding over het vernieuwde catheterisatielab, de opgedane ideeën en inspiratie mee voor zijn uiteindelijke rapportage aan de minister.
FOTO ASz: Prof. Gerlach Cerfontaine (midden) bekijkt in een catheterisatielab hoe daar patiëntgegevens worden vastgelegd en benut.
