Zomerconcert met het Pelgrimtrio in Trinitatis en het Buschtrio in de Kunstkerk
DORDRECHT - Wat een verwennerij afgelopen zaterdagavond 31 september! Twee aaneensluitende concerten op één avond. En ook zo mooi: een volle Trinitatiskapel en een nog vollere Kunstkerk. Aan het begin van de avond werd in de Trinitatiskapel de serie Zomerconcerten afgesloten met het Pelgrimstrio. Daarna maakte een aantal ware liefhebbers een korte spurt richting Kunstkerk voor het concert van het vermaarde Busch Trio.
Pelgrimtrio
Ruim vijftien jaar geleden gaf het Pelgrim Trio haar eerste concert, in ’t Hof in Dordrecht. Het trio bestaat uit Karin Dolman (altviool), Caecilia Boschman (piano) en Thea Rosmulder (klarinet). Deze drie vrouwen kennen we van hun tomeloze inzet voor de muziek in Dordrecht en omgeving. Afzonderlijk, en gezamenlijk in dit trio. Als ze samen het podium betreden ontstaat er direct iets bijzonders. Het enthousiasme, de energie maar ook de muzikale kwaliteit vult de hele ruimte waar ze ook spelen. En je merkt ook dat ze al jaren met elkaar spelen. Een klein knikje van achter de piano is voldoende om hun samenspel tot volledige harmonie te brengen.
Wat betreft het programma, dat was niet een terugvallen op de grote namen in de wereld van de klassieke muziek. Met componisten als Paul Juon, Alexander Arutiunian, Julius Röntgen en Gian Carlo Menotti lok je geen grote drommen muziekliefhebbers naar de concertzalen. En dan blijkt hoe rijk de wereld van de muziek is. De rode draad van het programma is wel dat het rust op een fundament van de Romantiek in de traditie van de grote Brahms en oude volksmuziek.
De Nederlandse componist en pianist Julius Röntgen(1855 – 1932) kennen we misschien wel meer vanwege zijn vriendschappen met de grote componisten uit zijn tijd, Edward Grieg en Johannes Brahms. De Nederlandse romantiek liep in vergelijking met andere landen als Duitsland en Frankrijk met onder meer Röntgen nog even door. Röntgen interesseerde zich voor de Nederlandse volksmuziek en de muzikale folklore in het algemeen. Mijn eerste kennismaking met Julius Röntgen dateert uit de tijd dat mijn werkzaam leven hoofdzakelijk bestond uit vergaderen. Één van de meest aangename vergaderlocaties waar ik regelmatig verbleef was de ‘Villa Gaudeamus’ in Bilthoven, een prachtige villa die muziek ademde. De zoon van Röntgen ontwierp het in opdracht van zijn vader Julius die er woonde van 1925 tot het eind van zijn leven.
Het Pelgrimtrio sloot hun optreden zaterdag af met een trio van Gian Carlo Menotti (1911 - 2006), Amerikaans componist met Italiaanse roots. Het Trio voor piano, klarinet en viool schreef Menotti oorspronkelijk voor het Verdehrtrio. Met horten en stoten. Het zou in zijn geheel op september 1996 in première gaan, ter ere van de 85steverjaardag van de componist. De eerste twee delen waren al via de fax door de componist verzonden. Het derde deel liet op zich wachten. Ongeveer een dag voor het geplande concert ratelde de faxmachine opnieuw… Muzikaal paste het stuk perfect bij de avond: melodieus, romantisch. Met een heerlijk langzaam tweede deel.
De serie Zomerconcerten (de vijfde editie alweer) kende een waardig slot.
Buschtrio
Het Wijnhavenfestival vindt jaarlijks plaats aan het eind van de zomer. In dit festival worden amateur ensembles begeleid in hun ensemblespel door gelouterde musici, dit jaar voor de tweede keer het Buschtrio. “Effortless musicianship” (the Times) is slechts een van de vele superlatieven die de pers spendeerde aan het Busch Trio. De gebroeders Omri en Ori Epstein en Mathieu van Bellen spelen samen en zijn vrienden sinds hun studietijd aan het Royal College of Music in Londen. Ze behaalden alle drie diverse internationale prijzen als solist maar besloten zich volledig aan hun pianotrio te wijden. Ze bespelen inmiddels alle grote podia in Europa en daarbuiten. Als ‘extraatje’ verzorgden zij zaterdagavond een boeiend concert in de Kunstkerk.
In tegenstelling tot de verrassende programmakeuze van het Pelgrimtrio kozen ze wel voor de grote namen: Ludwig van Beethoven en Felix Mendelssohn.
Beethoven logeerde in 1809 bij Gravin Erdödy. Deze bemiddelde gravin wist Beethoven met een flinke zak geld ervan te overtuigen in Wenen te blijven. Als wederdienst droeg Beethoven een tweetal pianotrio’s en een cellosonate op aan de gravin. Het eerste trio is beroemder dan het tweede dat zaterdagavond klonk. Maar ook dit stuk is een parel, opgewekt en relaxed. De muziekcriticus Johann Friedrich Reichardt noemde het derde deel een “heavenly cantabile movement, such as I have never heard before, the loveliest and most gracefull I have ever heard; it lifts and melts my soul whenever I think of it”.
Het tweede stuk van Beethoven, het Allegretto, was een muzikaal cadeautje aan Maximiliane Brentano. Kleine Maximiliane speelde piano. Vandaar ook dat de piano een behoorlijk dominante rol heeft gekregen. In 1812 schreef Beethoven in een begeleidend briefje: “Voor mijn lieve vriendin Maxe Brentano, ter aanmoediging voor haar pianospel”.
Enkele decennia hierna, in 1840, ging het pianotrio opus 49 van Felix Mendelssohn in première. Al in 1832 schreef Mendelssohn over dit stuk aan zijn zus. Het is een ‘echte Mendelssohn’, melodieus en virtuoos. Ook hier een dominante rol voor de piano. Een paar jaar na de première speelde de componist de pianopartij zelf tijdens een uitvoering in Londen. Hij was zijn bladmuziek vergeten en speelde het volledig uit zijn hoofd, met voor de vorm een heel andere partituur op de piano.
Jammer dat de wat kille en harde akoestiek van de Kunstkerk niet meewerkte aan de subtiliteit van de muziek. Dat werd nog versterkt door de dominantie van de piano in diverse delen, waardoor viool en cello moeite hadden om ‘gehoord’ te worden. Ondanks deze ‘kritische noot’ hebben we ook in de Kunstkerk mogen genieten van prachtige composities, uitgevoerd door een indrukwekkend muziekensemble.
Gezien en gehoord op zaterdag 31 september 2024:
In de Trinitatiskapel: het afsluitend zomerconcert met het Pelgrimtrio
In de Kunstkerk: docentenconcert van het ‘Buschtrio’, in het kader van het Wijnhavenfestival
