De circustent die Leo tekende

15 oktober 2021 door Chris Moorman
De circustent die Leo tekende

Deze week las ik een bericht op social media wat mij deed verbazen. De vraag ging over circus in Zwijndrecht. De vragensteller was, zoals ik herkende, toch iemand die dat zou weten te vinden, Nog een keer beter gelezen las ik de vraag over circus op het Maasplein.

De vraag was naar foto’s van het circus op die plek. Ik kende ook maar één foto zoals anderen bevestigden.Toch kwam de vraag even met verbazing over omdat ik in gedachten metreen dacht aan het verhaal over het circus op die plek die ik ken van Leo Meijer.

Leo schreef over het circus en maakte er een tekening van toen hij in Westerbork verbleef.Dat verhaal is bij mij blijven hangen omdat dit een mooie beschrijving was voordat de barre tijd begon waarin Leo terecht kwam.

De foto van het Circus op het Maasplein is een mooie.  Geen spoor meer te zien omdat in de barre periode waarin Leo werd afgevoerd alle rails in Zwijndrecht verwijderd waren om omgesmolten te worden. Het is de tijd van wederopbouw, van nieuwe hoop, waarin we het recente verleden graag blokten.

Circus in Zwijndrecht was mijn eerste gedachte toen ik de vraag las is toch te vinden op diverse plekken. Op het wagenveld, of aan de langeraarstraat, achter het Groene Kruispad, het Develpark en misschien vergeet ik nog wel meer plekken.Het circus met wilde dieren mag natuurlijk niet meer maar heeft wel een enorme aantrekkingskracht. Een paar jaar geleden konden we nog “ knuffelen”met olifanten in Dordrecht op de sportboulevard.

Wat is er mooier dan de plaatjes van een olifant of ander groot dier wat door de straten loopt om reclame te maken voor de voorstelling. De klassieke reclame van Rollo refereert daar ook aan waar de olifant wraak neemt op het pestende kind.

Het circus Tony Boltini is mij het meest bijgebleven als rondreizend circus door Nederland. Een ander circus wat op de locatie van het huidige Walburg college neerstreek was dat van Willem Ruis die met zijn televisieshow het land in ging.Je kan je dat nu bijna niet voorstellen.Voor televisieopnamen ga je naar de studio in Aalsmeer of in Amsterdam in plaats van dat zij naar jou toekomen.

Een gewoon circus is niet meer te exploiteren. maar met een beetje geluk komt circus Royaal terug in Dordrecht.Ik herinner me het bezoek aan circus Tony Boltini maar ook de foto’s van hun optocht door het Slagveld om reclame te maken voor het optreden.Alleen al zo een optocht was al een feest op zich want het bracht leven in de brouwerij.

Wanneer had je anders een optocht in Zwijndrecht? Met Koninginnedag of nog verder terug in mijn jeugd herinner ik me de lorre of schillen boer die al roepend voorbij kwam en zodanig leven in de brouwerij bracht. Af en toe een orgel wat door de straat kwam dat was wel bijzonder, daar liep je voor uit.

De lotto spelshow van Willem Ruis had natuurlijk een ander niveau dan het circus Tony Boltini.Het circus roept direct associaties op, de tent die opgezet wordt en met veel haringen aan de grond wordt genageld, wimpels op het dak en dan natuurlijk de wilde dieren. Leeuwen en tijgers maar ook de paarden en de olifanten of de hondenshow.

Op de tekening van Leo  die hij naar Nel stuurt is dat goed te zien. Hij verbeeld daar de tenten die achter zijn huis worden opgezet. Hij tekent de olifant en tent met alle spandraden naar de haringen. Een mooie kindertekening die een beeld weergeeft waar geen foto’s van te vinden zijn.

Als je de foto van het circus aan het maasplein ziet dan staat daar een een heel mooie tent anders dan Leo tekende of die ik zelf zie als ik terugdenk aan een circustent.De plek aan het Maasplein heeft ook wel eens gediend als locatie van een container theater. waar muziektheater Hollands diep de opera Achnaton van Philip Glass opvoerde in 2001.

Het was de gedroomde locatie voor een nieuw theater in Zwijndrecht met vierhonderdvijftig stoelen. Wat er van overgebleven is is een cultuurplein wat wel aansluit op wat er ooit eerder op die oevers gebeurde,Het past misschien wel heel mooi bij het verhaal van Achnaton die als farao in zijn leven  een nieuwe stad opbouwde, monotheïsme invoerde maar nog tijdens zijn zittingsduur werd afgezet.

Ook is het wel mooi in de context op die plek want nog maar een kleine honderd meter verder zaten de Zwijndrechtse Nieuwlichters gehuisvest op een scheepswerf..De oevers van Zwijndrecht vertellen veel geschiedenis als je die bovenhaalt. Maar heeft ook die internationale connecties.

Het verhaal van Leo kent ongelukkigerwijze een positieve kant. Het wordt gebruikt bij de bewustwording van oorlog. Het verhaal van Achnaton die historisch belangrijk was zal niet vaak verteld worden in context met Zwijndrecht terwijl de Zwijndrechtse Nieuwlichters in Utah nog steeds in hoog aanzien staan.

Waar het verhaal van een circustent toe kan leiden denk ik dan maar

Als ik mijn ogen sluit zoals Leo dat deed in Westerbork en dan in gedachte vooruit kijk dan zie ik nog wel mensen genieten op het cultuurplein luisterend naar hawaï muziek uit de oude doos van de Kilima Hawaiians. Geassocieerd door de muziekwinkel op het Veerplein waar leo ook woonde. Ze zingen over het paardenhoofdstel aan de muur en halen daarmee mooi het verleden aan.

Geen weemoed maar inspiratie haal ik er uit omdat de tent op de foto mij ook inspireert en helpt verbeelden. Zwijndrecht heeft heel mooie oevers gehad en ik hoop dan mijn ogen te mogen openen en weer mooie oevers te zien waar ik rustig kan vertoeven en nog steeds , net als Leo, kan genieten van de scheepvaart die voorbij vaart.

Dat doet mij denken aan de poeziealbum gedichtjes ; rozen verwelken, schepen vergaan maar de liefde voor de jou blijft altijd bestaan.  De Zwijndrechtse oevers bieden toch wel een geweldig mooi uitzicht.

 

Gerelateerde straten:

Over de columnist

Chris Moorman

Chris Moorman publiceert sinds 1977 artikelen, korte verhalen en columns en is sinds die tijd ook politiek actief binnen de regio Drechtsteden, hij is raadslid in Zwijndrecht. Deed opbouwwerk voor de kraakbond Zwijndrecht, de vereniging de Onderste Steen, woonconsumenten platform Drechtsteden en huurdersraad.

Als ondernemer is hij actief met zijn bedrijven fifth dimension en Lingam en actief voor de vereniging Piramiden en de geologische vereniging Geode. Ook is hij bekend van zijn eigen wierook lijn Chrisjewierook voor wereldvrede.

Zaaddonor
20 mrt
Zaaddonor
Het mondaine leven vastgelegd en de Zwijndrechtse oevers vereeuwigd
15 mrt
Het mondaine leven vastgelegd en de Zwijndrechtse oevers vereeuwigd
Dat bedoel ik nou
05 mrt
Dat bedoel ik nou
Midterm review: College lijkt aan bouw flexwoningen te twijfelen
28 feb
Midterm review: College lijkt aan bouw flexwoningen te twijfelen
Elk politiek nadeel heeft zo zijn persoonlijk voordeel.....
22 feb
Elk politiek nadeel heeft zo zijn persoonlijk voordeel.....
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.