Negentien Drieëndertig was een goed jaar

18 maart 2021 door Chris Moorman
Negentien Drieëndertig was een goed jaar

Afgelopen maand werden er mij verschillende vragen gesteld over  Zwijndrecht en stukken van de geschiedenis. 

Ik ben daar geen encyclopedie in en verwijs vaak genoeg terug naar de vergulde swaen. Ik zeg wel eens, “ ïk ben hier ook maar geboren”, om aan te geven dat ik daarmee geen collectief geheugen bezit van een familiegeschiedenis in het Zwijndrechtse.

Nu remt mij dat ook niet want mijn interesse naar de plaats waar mijn wiegje heeft gestaan blijft. Ik ben gewend om door allerlei boeken en geschriften heen te worstelen  op lokaal, regionaal of provinciaal gebied.  Landelijk is er niet heel veel te vinden over Zwijndrecht anders dan het geografische gebied maar wat er dan te vinden is gaat duizend of duizenden jaren terug.

Zo vond ik in het speuren naar materiaal over de RTM, de stoomtram van Rotterdam Zwijndrecht, een uitgave met medewerking van de gemeente Zwijndrecht uit negentien drieëndertig . 

Ik had deze uitgave niet eerder in handen gehad maar herkende wel tal van foto s die in sommige gemeentelijke uitgaven terug kwamen.

Natuurlijk was ik blij verrast want er kwam zoveel “nieuw “materiaal over dat moment naar boven dat ik bijna vergat wat ik aan het zoeken was. De RTM vond ik gelukkig ook terug in deze uitgave en daarnaast ook tal van andere advertenties, want dat was de bijdrage van de RTM, van Zwijndrechtse bedrijven.

Negentien Drieëndertig  was het jaar van de opening van het nieuwe gemeentehuis en die stond er natuurlijk mooi in. Net als de nieuwe winkelgalerij van het Veerplein. Beide zijn nu monumenten.  Op de foto s van het Veerplein uit die tijd vind je ook foto s terug van de tram voor het hotel het Witte Paard maar ook wel een enkele foto van een autobus van de firma de Jong. Firma de Jong onderhield een busverbinding met Rotterdam en groeide uit tot een bekend bedrijf in busvervoer  in de regio waar de RTM verdween.

Ook Fop Smit adverteerde nog volop met hun verbinding vanaf het Thor Hoofd.Water vormde naast het weg en spoorverkeer, tram en trein, een belangrijke verkeersader voor Zwijndrecht.

Vertrektijden stonden in deze gemeentegids keurig vermeld.  Het stationsplein lag op de kop, of eigenlijk staart, van de Bruïnelaan met het leihuis als bijzonder gegeven en de klok in het midden van het plein.

Praten we nu over het stationsplein dan praten we over de plek bij het huidige station.Het was duidelijk dat rond negentien Drieëndertig het centrum van bedrijvigheid de ringdijk en het Veerplein was. 

Het Zwembad lag  naast het waterleidingcomplex als een noviteit waarmee reclame werd gemaakt onder de noemer zwemschool.  De uitgave van deze gemeentegids, zo benoem ik het even, was gericht om reclame te maken voor Zwijndrecht als vestigingsplaats voor bedrijven.

Burgemeester Jansen Maneschijn prees Zwijndrecht aan als centrum van betekenisvolle tuinbouwstreek. Hij ging tevens in op de centrale ligging van Zwijndrecht die voor de industrie zo goed ligt. Voor overslag van goederen over het water, het spoor en de rijksweg waarbij op dat moment de brug over de oude Maas nog gebouwd moest worden.

Hij gaat zelfs in op de goede ligging als verkeersknooppunt binnen Europa, de verbinding Amsterdam Parijs maar ook de verbinding met het achterland en België en Duitsland. 

Bij het lezen van die teksten begin ik dan wel wat te glimlachen. Het is nog steeds zo dat al die factoren ruim aanwezig zijn in dit gebied. Feitelijk kunnen bestuurders de tekst zo opdreunen zonder dat ze enige bekendheid of binding hebben met het gebied. 

Wat ik niet geheel zeker weet is of de leverancier van gordijnrails ook in de dissertatie van Marinka Steenhuis is opgenomen. Zij heeft het volledige onderzoek voorafgaand aan de restauratie van het nu oude raadhuis geleid.  Het zijn van die leuke details die naar boven komen.

De coöperatie “Vooruit “duikt ook op. Hier is op youtube een kort filmpje van te vinden uit 1941. Het mooie is dan dat je een beeld krijgt hoe de ringdijk uit die periode van de gemeentegids er uit zag. 

Vooruit had een duidelijk coöperatief doel, niet met het doel winst te maken maar wel gericht op het welzijn van de mensen.  Met een eigen moeder en overlijdensfonds, een eigen bakkerij en afdeling voor manufacturen en kruidenierswaren.

Zij streefden naar levensbenodigdheden van goede kwaliteit, naar een productie-wijze zonder winstoogmerk maar met het doel het in het leven roepen van  instellingen die arbeiders maatschappelijk en zedelijk kunnen verheffen.

Het was in negentien drieëndertig een andere maatschappij. Zelfs op het filmpje uit 1941 blijkt nog niks van een bezetting die dan al effectief is.

Je zou kunnen stellen dat de gemeentegids, de reclamefolder, een enorme onbezorgdheid of zelfs vorm van optimisme uitstraalt. De voorzieningen en verbindingen zijn op orde, er is een nieuw gemeentehuis, geheel state of the art, met veel functies gericht op de toekomst. Het veerplein heeft een mooi nieuw aanzien en er is een maatschappelijke inzet voor de inwoners waarbij tuinbouw en industrie werk opleveren.

In de advertenties zie je veel aanbod van kleding, huishoudelijke zaken. Bedrijven met een origine van toen vind je er ook nog wel in terug Seijffert (&van Hillo)  P.A. Verkerk ( & A.J. de Hoog) elektrotechnische installateurs. Veel andere bedrijven, slagers, bakkers, juweliers, kledingzaken etcetera zijn verdwenen. 

Wel mooi is de stations lunchroom die op ( de staart) van de Bruïnelaan te vinden is. Je ziet nog steeds  horeca op die locatie die niets meer met het station heeft te maken. Logisch zoals ik al schreef omdat  het station nu al vijftig jaar op de huidige locatie zit.

Het optimisme en de trots uit de folder is mooi, eigenlijk zou het de moeite waard zijn weer eens zo een mooie folder te maken waarin Zwijndrecht gepromoot wordt en waarbij onderdelen goed voor het voetlicht gehaald worden. Niet alleen het Veerplein wordt getoond maar ook Meerdervoort komt er in voor waarbij op te merken valt dat het getoonde stationsplein en het stuk Bruïnelaan tot aan de Lindelaan ook Meerdervoort is. Zwijndrecht als gemeenten waaruit het bestaat kennen veel veranderingen waarbij wegen veelvuldig zijn verlegd. Meerdervoort is de gemeenschap die daar het meest mee te maken heeft gehad.

In negentien drieëndertig was alleen het spoor de grootste doorsnijding in dat gebied na de fusie met Zwijndrecht. De rijksweg, middels de brug moest toen nog komen.

Gisteren liep ik door de wijk Meerdervoort en bekeek het eilandje van Meerdervoort aan de hand van de foto van negentien drieëndertig. Ja een groot verschil negentig jaar later. Sta ik op het Raadhuisplein en kijk daar rond dan is daar nog heel veel hetzelfde.

De toekomst wordt veelal bepaald door de geografische ligging van het gebied in Zwijndrecht, dat is de enige conclusie die ik hieraan kan verbinden.

Mijn wiegje stond in Zwijndrecht en ik koester dat. Ik vertel er graag over aan de aanvragers , ambtelijk, prive, wethouders en burgemeester en voorzie ze graag met de juiste data.

Uiteraard schrijf ik er voor jullie met heel veel plezier over.


 

Gerelateerde straten:

Over de columnist

Chris Moorman

Chris Moorman publiceert sinds 1977 artikelen, korte verhalen en columns en is sinds die tijd ook politiek actief binnen de regio Drechtsteden, hij is raadslid in Zwijndrecht. Deed opbouwwerk voor de kraakbond Zwijndrecht, de vereniging de Onderste Steen, woonconsumenten platform Drechtsteden en huurdersraad.

Als ondernemer is hij actief met zijn bedrijven fifth dimension en Lingam en actief voor de vereniging Piramiden en de geologische vereniging Geode. Ook is hij bekend van zijn eigen wierook lijn Chrisjewierook voor wereldvrede.

Het mondaine leven vastgelegd en de Zwijndrechtse oevers vereeuwigd
15 mrt
Het mondaine leven vastgelegd en de Zwijndrechtse oevers vereeuwigd
De bloementuinen van Zwijndrecht
17 feb
De bloementuinen van Zwijndrecht
Een echte winter hebben we niet en koud dat is het pas in Amerika
15 jan
Een echte winter hebben we niet en koud dat is het pas in Amerika
Zwijndrecht  verlicht, kom kijken en groet elkaar.
14 dec
Zwijndrecht verlicht, kom kijken en groet elkaar.
zet een kaars voor je raam vannacht
15 nov
zet een kaars voor je raam vannacht
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.